स्टेफन डब्नर र स्टेफन लेभिटको चर्चित किताब Freakonomics मा निकोलाइ चउसेसकुको एउटा उदाहरण दिइएको छ । निकोलाइ चउसेसकु रोमानियाँका भुतपूर्व तानासाह राष्ट्रपतिका रुपमा चिनिन्छन् । सन् १९६६ सम्म रोमानियाँमा उदार गर्भपतन नीति थियो । चउसेसकुले सत्ता सम्हाालेको एक वर्ष पश्चात सन् १९६६ मा रातारात गर्भपतनलाई प्रतिबन्ध लगाईयो । यसको संग संगै गर्भ निरोेधक तथा यौन शिक्षमा पनि प्रतिवन्ध लाग्यो । उनको उद्देश्य जनसंख्या वृद्धि गराई रोमानियाँलाई शत्तिशाली राष्ट्र बनाउनु थियो । उनि यसमा सफल पनि भए एक वर्ष पश्चात जन्मदर दोब्बर भयो ।
उनि सत्ताच्युत नहुँदा सम्म गर्भपतन प्रतिबन्ध नै रहयो । जनसंख्या वृद्धि संग संगै राज्य सत्तासंग नजिका र कम्युनिश्ट पार्टिका प्रभावसाली नेताहरु बाहेकका मानिसहरुको जिवनयापन अति कष्टकर बन्दै गयो । डिसेम्बर १६, १९८९ मा हजारौं मानिसहरु उनको साशनको विरोधमा सडकमा निश्कीए । प्रदर्शनमा उत्रिने अधिकांस कलेजका विद्यार्थीहरु र वेरोजगार १३ देखी २० वर्षका युवाहरु थिए । उनि र उनकी श्रीमती भाग्ने क्रममा पक्राउ परे र डिसेम्बर २५ मा क्रिसमस डे का दिन उनलाई गोलि हानि मारियो ।
यसरी सडकमा उत्रिने १३ देखी २० वर्ष उमेरका वेरोजगार र कष्टकर जिवन विताइ रहेका युवाहरु सन् १९६६ मा गर्भपतनमा प्रबिन्ध लगाए पछि जन्मेका थिए । यदि गर्भपतनमा प्रतिबन्ध नलगाइएको भए ति जन्मने पनि थिएनन् र उनले अझ लामो समय सम्म सत्ता सम्हाल्न पाउने थिए ।
नेपालमा पनि चन्द्र शम्सेरले त्रिचन्द्र क्याम्पस स्थापना गरेर आफ्नो खुट्टामा आफै बन्चरो हानें भनेका थिए । यस पश्चात नेपालमा विद्यालय र विश्वविद्यालयहरुको स्थापना हुँदै गयो । ljZjljBfnodf ljleGg ljifox?sf] k9fO{ x'gyfNof], k7\oqmdx? algP dWod :t/sf kl/jf/df k9\g' k5{ eGg] efjgf ;[hfgf eof] ;/sf/n] pknAw u/fPsf] lzIff cGtu{t dfgjLls, Joj:yfkg, lj1fg / k|ljlw, sfg'g, lzIff ljifox?sf] k9fO{ eof] . यो शिक्षाले राजतन्त्र हटाउन दुई पक्षबाट काम गर्यो । पहिलो, यसले राज्य र जनतालाई रोजगार, ज्ञान र शिप प्रदान गर्र्नसकेन र वेरोजगारहरु मात्र उत्पादन गर्यो । दोस्रो, प्रविधिक ज्ञान भएका बर्षेनी १५ प्रतिशत भन्दा कम विद्यार्थीहरु दिक्षित भए भने ८५ प्रतिशतलाई अन्य विषयहरुको अध्यापन गराईयो । यसमा पनि अधिकांश मानवीकिमा संकायबाट दीक्षित भए । मानवीकिको पाठ्यक्रमले मानिसहरुलाई प्रजातन्त्र, गणतन्त्र, विश्वका तानासाही शासानको समाप्ती, फ्रान्सको क्रान्त्रि, प्लेटो र अरस्तुहरुका दर्शन, मार्कस र हेगलको दर्शन आदी आदी ज्ञान दियो । यसबाट राजा विनाको शासन सफल र उत्तम हून सक्छ भन्ने मनोविज्ञान विकास हुँदै र फैलिंदै गयो । यी दुवै पक्षले देशका वेरोजगार, गरीब, अन्य सबै वर्गमा उत्प्ररणा जगायो । समय समयमा आन्दोलन हुँदै केही न केही उपलब्धि हासिलहरु हुदै गयो । अन्त्यमा १९ दिने जनआन्दोलनमा यिनै मनोविज्ञानबाट उत्प्ररित जनता घर, गलि, गाउँ, शहर र राजधानीमा लाखौँलाख जनता सडकमा निस्कीए र २०६३ बैशाख ११ गते राजा ज्ञानेन्द्रले आफ्नो साशन जनता सुम्पिनु पर्यो । यस पश्चात संविधान सभाको चुनाव भयो र संविधान सभाको पहिलो बैठकले २०६४ साल जेष्ठ १५ गते राजाबाट हटायो । सायद प्राविधिक, स्वरोजगारमूलक, व्यवसायिक, उद्ययमशिल शिक्षा ८५ प्रतिशतलाई र १५ प्रतिशतलाइ समाजशास्त्रिय पद्धतिको शिक्षा दिएका भए राजाले आफ्नो सत्ता लामो समय सम्मकालागि टिकाउँथे कि!!!
उनि सत्ताच्युत नहुँदा सम्म गर्भपतन प्रतिबन्ध नै रहयो । जनसंख्या वृद्धि संग संगै राज्य सत्तासंग नजिका र कम्युनिश्ट पार्टिका प्रभावसाली नेताहरु बाहेकका मानिसहरुको जिवनयापन अति कष्टकर बन्दै गयो । डिसेम्बर १६, १९८९ मा हजारौं मानिसहरु उनको साशनको विरोधमा सडकमा निश्कीए । प्रदर्शनमा उत्रिने अधिकांस कलेजका विद्यार्थीहरु र वेरोजगार १३ देखी २० वर्षका युवाहरु थिए । उनि र उनकी श्रीमती भाग्ने क्रममा पक्राउ परे र डिसेम्बर २५ मा क्रिसमस डे का दिन उनलाई गोलि हानि मारियो ।
यसरी सडकमा उत्रिने १३ देखी २० वर्ष उमेरका वेरोजगार र कष्टकर जिवन विताइ रहेका युवाहरु सन् १९६६ मा गर्भपतनमा प्रबिन्ध लगाए पछि जन्मेका थिए । यदि गर्भपतनमा प्रतिबन्ध नलगाइएको भए ति जन्मने पनि थिएनन् र उनले अझ लामो समय सम्म सत्ता सम्हाल्न पाउने थिए ।
नेपालमा पनि चन्द्र शम्सेरले त्रिचन्द्र क्याम्पस स्थापना गरेर आफ्नो खुट्टामा आफै बन्चरो हानें भनेका थिए । यस पश्चात नेपालमा विद्यालय र विश्वविद्यालयहरुको स्थापना हुँदै गयो । ljZjljBfnodf ljleGg ljifox?sf] k9fO{ x'gyfNof], k7\oqmdx? algP dWod :t/sf kl/jf/df k9\g' k5{ eGg] efjgf ;[hfgf eof] ;/sf/n] pknAw u/fPsf] lzIff cGtu{t dfgjLls, Joj:yfkg, lj1fg / k|ljlw, sfg'g, lzIff ljifox?sf] k9fO{ eof] . यो शिक्षाले राजतन्त्र हटाउन दुई पक्षबाट काम गर्यो । पहिलो, यसले राज्य र जनतालाई रोजगार, ज्ञान र शिप प्रदान गर्र्नसकेन र वेरोजगारहरु मात्र उत्पादन गर्यो । दोस्रो, प्रविधिक ज्ञान भएका बर्षेनी १५ प्रतिशत भन्दा कम विद्यार्थीहरु दिक्षित भए भने ८५ प्रतिशतलाई अन्य विषयहरुको अध्यापन गराईयो । यसमा पनि अधिकांश मानवीकिमा संकायबाट दीक्षित भए । मानवीकिको पाठ्यक्रमले मानिसहरुलाई प्रजातन्त्र, गणतन्त्र, विश्वका तानासाही शासानको समाप्ती, फ्रान्सको क्रान्त्रि, प्लेटो र अरस्तुहरुका दर्शन, मार्कस र हेगलको दर्शन आदी आदी ज्ञान दियो । यसबाट राजा विनाको शासन सफल र उत्तम हून सक्छ भन्ने मनोविज्ञान विकास हुँदै र फैलिंदै गयो । यी दुवै पक्षले देशका वेरोजगार, गरीब, अन्य सबै वर्गमा उत्प्ररणा जगायो । समय समयमा आन्दोलन हुँदै केही न केही उपलब्धि हासिलहरु हुदै गयो । अन्त्यमा १९ दिने जनआन्दोलनमा यिनै मनोविज्ञानबाट उत्प्ररित जनता घर, गलि, गाउँ, शहर र राजधानीमा लाखौँलाख जनता सडकमा निस्कीए र २०६३ बैशाख ११ गते राजा ज्ञानेन्द्रले आफ्नो साशन जनता सुम्पिनु पर्यो । यस पश्चात संविधान सभाको चुनाव भयो र संविधान सभाको पहिलो बैठकले २०६४ साल जेष्ठ १५ गते राजाबाट हटायो । सायद प्राविधिक, स्वरोजगारमूलक, व्यवसायिक, उद्ययमशिल शिक्षा ८५ प्रतिशतलाई र १५ प्रतिशतलाइ समाजशास्त्रिय पद्धतिको शिक्षा दिएका भए राजाले आफ्नो सत्ता लामो समय सम्मकालागि टिकाउँथे कि!!!
1 comment:
I ADAMS KEVIN, a representative Aiico Insurance plc, we trust and respect for individual differences in day out a loan. We will provide 2% of the loan's interest rate. If you are interested in this business contact us by e-mail: (adams.credi@gmail.com) now transfer their loan documents issued properly. Do you need a loan to set up business or school if you are very welcome to Aiico Insurance plc. You can also contact us by e-mail: (adams.credi@gmail.com). We first week can request a balance transfer.
DO YOU NEED LOAN FOR PERSONAL BUSINESS? IF YOU CONTACT YOUR EMAIL ABOVE TO PROCEED WITH YOUR LOAN TRANSFER IMMEDIATELY OK.
Post a Comment